Lær deg selv Tyrkisk 25: Hvordan ting var før + aktiv fortid - (I)yordu:

Legger ut denne for de som vil prøve seg litt.
Det er mange leksjoner i mellom, så det er ikke sikkert alle klarer å forstå.
Når bryllupet mitt er vell overstått nå i mai, skal jeg komme tilbake å legge ut flere leksjoner.
Lykke til!!

Leksjon 25: Aktiv fortid

- (I)yordu:

Denne formen betegner en handling i fortiden som betraktes som utstrakt eller pågående i forhold til noe annet. Formen vil ofte, men ikke alltid, tilsvare den engelske betydningen «I was going»

Saat altında evde kitap okuyordum= Klokken seks (satt/lå jeg) hjemme (og) leste (drev jeg og leste)

Ali, Ayşe'yi çok seviyordu= Ali var veldig gla i Ayse.

Handlingen behøver ikke utrykke noen spesiell varighet i seg selv; det som er viktig, er at den er igangværende i forhold til noe annet. Med fortidsendelsen står dermed - (I)yordu i motsatning til – DI, som utrykker en handling i fortiden som noe uutstrakt.

Mehmet arabasını yıkıyordu= Mehmet holt på med å vaske bilen sin (da et eller annet hente)

Mehmet arabasını yıkadı= Mehmet (har) vasket bilen sin (og det var det)

Gloser:

Yine de= alikevell                              
geç= Spend/sent
Gibi= så som                                      
Yine= igjen
Özellikle= Særlig                               
Hatırlamak= å huske
Dışarıda= paå utsiden                         
Vakit= tid
Yalnızlaştırıyor= gjør dem ensom        
İlişkiler= forholder
Toplanmak= komme sammen              
Sohbet= Chatte
Fıkralar= Vitser, artige historier           
Anlatmak= å forklare
Eğlenmek= moro                                
Bile= selv om
Karşıs= mot                                       
Şanslı= Lykkelıg/heldig

Ben çocukken  Da jeg var barn:

Ben çocukken her şey daha güzeldi. Şimdiki çocuklar gibi internetimiz, cep telefonumuz yoktu ama yine de çok mutluyduk.

Da jeg var barn, var alt vakrere. Så som barn nå, var det ikke internett og mobiltelefon, men uansett var vi lykkelig.

Özellikle yaz akşamlarını hatırlıyorum. Geç saatlere kadar dışarıda vakit geçiriyorduk. Oyunlar oynuyorduk. Bazen de sinemaya gidiyorduk.

Særlig husker jeg sommerkveldene. Til sene timer tilbragte vi tid på utsiden. Vi lekte leker. Noen gang dro vi også på kino.

Şimdi bilgisayarlar, televizonlar gençleri yalnızlaştırıyor. Çok fazla arkadaşları yok. Genellikle evde vakit geçiriyorlar.

Nå gjør pcer og tv ungdommer ensom. De har ikke mange venner. Generelt tilbringer de tiden hjemme.

Bizim zamanımızda ilişkiler de çok farklıydı. Akşam yemeklerinde bütün aile toplanıyorduk. Yemekten sonra sohbet ediyorduk ve bazen birbirimize fıkralar anlatıyorduk. Birlikten çok eğleniyorduk.

Våre tidsrelasjoner var også veldig forskjellige. Til middagen var vi alle i familien samlet. Etter middag snakket vi og noen ganger fartalte vi vitser/artige historier til hverandre. Vi hadde det veldig artig sammen.

Şimdi insanlar yemeklerini bile televizyonun karşısında yiyorlar. Birbirleriyle konuşmuyorlar. Çocuklar televizyonsuz ve bilgisayarsız bir hayat düşünmek istemiyorlar. Bizim zamanımızda her şey bu kadar kolay değildi. Ama bazen düşünüyorum, biz daha şanslıydık.

Nå spiser folk middag framfor tvn. De snakker ikke sammen. Å tenke seg et liv uten tv og pc ønsker barna ikke. I våres tid var ikke ting så mye enklere. Men noen ganger tenker jeg , vi var lykkeligere.

Bulunuyordu= Har vert der                             
Altıyordu= Har hoppet, sprutte

Gerekiyordu= Har trengte                               
Oyundu= lekte

Tutuyordu= har holdt                                      
Eğiliyordu= har lært

Oluyordu= har vert                                         
Yapıyordu= har gjort

Çıkarmaktı= har fjernet                                   
Zorlaşıyordu= var vanskelig

Oynuyordu= har spilt, har lekt

Bundan 30-40 yıl öncesine kadar şehirlerde çocuk parkları, internet kafeler, evlerde “play station”lar ve bugünkü gibi oyuncaklar yoktu.

For 30-40 år siden i byene var det ingen barn i parkene, internett kafe, play station i husene og lekene var ikke så moderne.

 O zamanlarda çocuklar kendi oyunlarını ve oyuncaklarını kendileri yaratıyordu. İşte birkaç örnek:

På den tiden måtte barn lage leker og spill selv. Her har dere noen eksempler:

YAKAN TOP= KANONBALL:
Yakan top en az dört kişilik bir oyundu.

Kanonball var et spill med minst 4 spillere.

Bu oyunda iki takım Bulunuyordu.
I denne leken fantes det to lag.

Takımlardan birinin oyuncuları iki gruba ayrılıyor diğer takımın oyuncuları da oyun alanının ortasında oluyordu.
En av spillerne fra laget delte gruppa i to, også det andre laget spillere kunne man finne i midten av bana.

Amaç ortadaki takımın oyuncularını topla vurmak ve oyundan Çıkarmaktı.
Hensikten for lagets spillere var å treffe spillerne som var i midten med en ball, og fjerne dem fra spillet.

Ortadaki takımın oyuncuları için karşı takımın topunu havada yakalamak bir “can” demekti.

Om spillerne som var i midten fanget motspillernes ball i lufta, kalles det «et liv»

BİRDİRBİR= hoppe frosk:
Çocuklar bu oyunu bazı bölgelerde hala oyunuyor.

Barn leker fortsatt denne leken i noen regioner.

 Oyunun bir başkanı vardı.

I spillet var det en leder/hovedspiller

 Bu oyunda oyunculardan biri dizlerini bükmeden öne Eğiliyordu..

I denne leken lente spillerne seg framover med å knekke i knærne,

 Diğer oyuncular ebenin üzerinden atlıyordu.

Så hoppet de frosk over de andre spillerne.

 Oyunun başkını bazen ebenin üzerinden farklı şekillerde atlıyordu.

Noen gang gjorde hovedspilleren hoppene i forskjellige måter.

 Diğer oyuncular başkan ile aynı şekilde atlıyordu.

Med hovedspilleren hoppet de andre spillerne på samme måte.

 Bir oyuncu başkan gibi atlayamadı mı?

Hvis en spiller ikke klarte hoppet som hovedspilleren?

 O zaman o oyuncu ebe oluyordu.

Da var den spilleren en frosk.

 Oyunun her turunda ebe biraz daha az eğiliyor oyuncular için ebenin üzerinden atlamak Zorlaşıyordu.

I hver runde av spillet, bøyde froskebøyerne seg litt mindre, for spillerne var det vanskliere å hoppe froskehop.

SAVAŞ OYUNU:
Bu oyunu bazıları, “harpçilik” bazıları “komen” de diyordu.

I denne leken ble noen kalt krigere og noen kalt komen.

Oyuncular iki gruba ayrılıyordu.

Spillerne ble delt opp i to grupper.

Oyunda amaç karşı takımın oyuncularının “öldürmek”ti.

I leken var hensikten å drepe motstanderlagets spillere.

Bir oyuncuyu öldümek için onun bütün vücudunu görmek Gerekiyordu.
For en spiller å drepe, trengte han å se hele kroppen.

Sadece başı, ya da sadece kolu görmek öldürmek yeterli değildi.

Bare start, å se bare 1 arm var ikke nok til å drepe.

O zamanlar, hazır oyuncak silahlar yoktu, çocuklar kendi silahını genellikle tahtadan Yapıyordu.

På den tiden var det ingen ferdiglagde pistoler, de lagde generelt sine egne pistoler fra tre.

MENDİL KAPMACA:
Bu oyunu çocuklar genellikle ilkokulda beden eğitimi derslerinde Oynuyordu.

Denne leken lekte barna generelt i grunnskolen i gym timene.

 Öğrenciler iki gruba ayrılıyor ve 15-20 metre uzaklıklı karşılıklıdiziliyorlardı.
Elevene ble delt i to grupper og stilt på linje opp til 15-20 meter like lange.

Tam orta noktada bir öğrenci veya öğretmen elinde bir mendil Tutuyordu.

Presis i midten holdt en elev eller lærer et lommetørkel i sin hand.

Bir işretle aynı anda iki gruptan bir öğrenci mendili daha önce almak için koşuyordu.

Med et signal, til samme tid kom en student fra begge gruppene løpende for å ta lommetørklet først.

Oyun=Play-game                                            
Kendi=own- self

Oyuncak=toy- sport- playthings                       
Yaratmak= to create

Birkaç= a few- several- some                          
Örnek= example- illustration- pattern

Bugünkü= modern- present- of today               
Gibi= as- like

İşte= here you are- here it is- here                   
Kişilik= personality-

Takım= team                                                  
Ayrılmak=to break up

Diğer= other                                                  
bazıları= some of- few

Orta= midle- center                                        
Amaç=purpose

Vurmak=hitt                                                  
Karşı=opposite- against

Yakalamak=to catch                                       
Can= life

Demek=to say                                                
Grub= groupe

Anda= moment- instant                                  
Aynı= same- idental

Veya= or                                                        
İşaret=signal

Bölge=region                                                 
Hala= still

Diz= knee                                                      
Bükmek=to breake

Öne= to front- front side                                
Ebe=leapfrogging

Üzeri= top- upper surfis                                  
Farklı= diffrent

Şekil=kind- tipe                                             
Atlamak=to jump

Tur=tour- intervall- turn                                 
Eğilmek=bending

Biri=one of them- someone                             
Başkan= leader- president- head

Bazen=some times                                         
Biraz=some- a bit

Harpçılık=warier                                            
Komen=

Ayrılımak=to seperate                                     
Öldürmek=to kill

Vücut= body                                                  
Kol=arm

Yeterli= enoght                                              
Hazır= ready

Tahta= wood                                                  
Beden= body

Eğitim= education                                         
 Beden Eğitimi= body training

Uzaklık= distans                                            
Karşılıklı=mutual

Dizilme= be lined up                                      
Tam orta noktada= exactly on the midle point

Mendil= hanky                                               
Alıp= by taking

Yakalanmak= to be catch                                
Dönmek= to turn

Yer= place                                                     
Başı= start

Ya da= or                                                       
Silah= gun

Koşmak= to run